Elektrikli Aracın Bataryası Ömrünü Tamamladığında Ne Yapılır?

Elektrikli araçlar (EV) sürdürülebilir bir gelecek hedefi doğrultusunda ulaşımda devrim yaratıyor. Sessiz sürüş özelliğiyle, yenilikçi teknolojileriyle ve çevreye duyarlı yapılarıyla giderek daha fazla tercih edilen bu araçların en kritik bileşenlerinden biri bataryaları. Bu nedenle "EV batarya süresi kaç yıl?" sorusu, araç sahiplerinin zihnindeki en önemli konu başlıklarından biri. Bu içeriğimizde elektrikli araç bataryalarının kullanım süresini, bu süreyi uzatma yöntemlerini ve kullanılmış bataryaları değerlendirme seçeneklerini derinlemesine inceleyeceğiz.

Elektrikli Araç Bataryası Kaç Yıl Gider?

Elektrikli araç bataryalarının ömrü genellikle 8 ile 15 yıl arasında değişir. Bu süre şu faktörlere bağlı olarak belirli ölçüde uzayabilir veya kısalabilir:

Batarya Çeşidi: Batarya tipi kullanım ömrünü doğrudan etkiler. Örneğin lityum demir fosfat (LiFePO4) bataryaların kullanım süresi genellikle diğer türlere göre daha uzundur.
Kullanım Şekli: Araç kullanım alışkanlıkları bataryanın ömrünü etkileyebilir. Agresif sürüş tarzı yani ani hızlanmalar içeren bir sürüş şekli bataryanın daha hızlı yıpranmasına neden olabilir.
Şarj Sıklığı: Bataryayı sürekli olarak %100 veya %0 seviyesine getirmek yerine %20-80 aralığında tutmak kullanım süresini uzatır. Sık sık hızlı şarj kullanmaksa uzun vadede batarya sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Çevresel Koşullar: İklim ve çevresel faktörler bataryanın performansını olumsuz etkileyebilir. Aşırı sıcak veya soğuk hava koşulları bataryanın ömrünü kısaltabilir.

Son yıllardaki çalışmalar sayesinde tüm bu faktörlerin uygun şekilde yönetilmesi durumunda, elektrikli araç bataryalarının ömrü 20 yıla kadar uzayabilir.

Batarya Ömrünün Tamamlanması Ne Anlama Gelir?

Elektrikli araçlarda bataryanın ömrünün tamamlanması, kapasitesinin önemli ölçüde düşmesi anlamına gelir. Bataryanın orijinal kapasitesinin %70'in altına düşmesi durumunda genellikle aracın şarj süresi uzar, menzili hissedilir ölçüde azalır ve performansı düşer. Bu durumda bataryanın değiştirilmesi önerilebilir. Bununla birlikte batarya hâlâ enerji depolama kapasitesine sahip olabilir.

Bataryanın ömrünü tamamlamasının etkilerini şöyle detaylandırabiliriz:

Menzilde Azalma: Bataryanın kapasitesinin zamanla azalması aracın tam bir şarjla katedebileceği mesafenin düşmesine neden olur. Örneğin yeni bir elektrikli araçta 480 kilometre olan menzil, belirli bir kullanımdan sonra 400 kilometreye veya daha altına düşebilir.
Şarj Süresinde Uzama: Batarya yaşlandıkça şarj kabul etme kapasitesi de azalır. Bu durum şarj işleminin daha uzun sürmesine neden olur. Özellikle düşük sıcaklıklarda bataryanın şarj süresi önemli ölçüde uzayabilir.
Performansta Düşüş: Bataryanın kapasitesindeki azalma aracın genel performansını etkileyebilir. Ayrıca bataryanın kullanım süresinin uzaması aracın hızlanma ivmesini de düşürebilir.

Bataryanın ömrü sona erdiğinde kullanım alanlarının da tükendiği düşünülmemelidir. İkinci bir kullanım potansiyeli taşıyan bataryaların birkaç şekilde değerlendirilmesi mümkündür. Peki, batarya ömrü bittiğinde ne yapılır?

Kullanılmış Bataryalarla Ne Yapılabilir?

"Kullanılmış elektrikli araç bataryası ne işe yarar?" sorusunun cevabı, bataryanın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Kullanım süresinin sonuna gelen bataryalar için farklı değerlendirme seçenekleri ortaya çıkar. Bataryalar kalan kapasiteleriyle daha az enerji yoğunluğu gerektiren uygulamalarda değerlendirilebilir veya bataryalardaki değerli madenler geri dönüştürülerek tekrar kullanılabilir.

İkinci Kullanım

Bataryalar yeniden kullanıldığında verimli ve uygun maliyetli enerji çözümlerine katkıda bulunabilir. Kullanılmış bataryalar; elektrikli araçların şarj altyapısı, enerji depolama sistemleri, işletmeler ve konutlar için jeneratör, inşaat alanları veya afet yardım çalışmaları için mobil güç çözümlerinde tercih edilebilir.

Elektrikli araç bataryalarının ikinci kullanım alanları sürdürülebilir enerji çözümleri sunar. Örneğin İngiltere'de Nottingham Kent Konseyi 600 kW kapasiteli bir ikinci kullanım batarya sistemi kurarak güneş enerjisiyle üretilen elektriği depoluyor. Depolanan enerji yine elektrikli araçların şarj edilmesinde kullanılıyor.

Geri Dönüşüm

Bataryalar kobalt, lityum, nikel ve manganez gibi değerli metalleri içerir. Gelişmiş geri dönüşüm teknolojileri sayesinde bu metaller geri kazanılabilir ve yeni bataryaların üretiminde veya diğer endüstrilerde kullanılabilir. Bu sayede doğal kaynakların korunmasına ve atık oluşumunun azaltılmasına katkı sağlanabilir.

Elektrikli araç bataryalarının geri dönüşümü çevresel fayda sağlamasının yanı sıra ekonomik bir sektör hâline gelmiştir. Bataryaların geri dönüştürülmesi özel tesislerde yürütülür. Bu sayede güvenli şekilde sökülmesi, zararlı bileşenlerinin ayrıştırılması ve değerli malzemelerin geri kazanılması sağlanır. Elektrikli araç üreticileri, batarya üreticileri veya özel geri dönüşüm şirketleri tarafından işletilen bu tesislerin sayısının elektrikli araç kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte artması bekleniyor.

Batarya Değişimi Gerekirse Ne Kadara Mal Olur?

Kullanım süresi dolan bataryaların değişimi için özel ekipmanlar kullanılır. Bataryanın yazılımla uyumlu olması gerektiğinden değişimin ardından aracın güncellenmesi şarttır. Bu nedenle elektrikli araç batarya değişimi yetkili servis ya da uzman bir ekip tarafından yapılmalıdır.

Performans kaybının hissedilir olduğu durumlarda batarya değişimi önerilir. Aracın modeli, bataryanın türü ve kapasitesi değişim maliyeti üzerinde belirleyicidir. 2025 yılında batarya değişim maliyeti $5.000 ile $15.000 arasında değişebilir.

Elektrikli araç pazarının büyümesi ve batarya teknolojisinin gelişmesi gibi faktörlerse değişim maliyetlerini gün geçtikçe düşürüyor. Küresel ölçekte ortalama akü fiyatları 2022'de kWh başına $153 seviyesindeyken 2023'te $149'na düşmüştür. Bu fiyatların 2026'ya kadar $80 seviyelerine inmesi mümkün olabilir.

Batarya Ömrünü Uzatmak İçin Alınabilecek Önlemler

Elektrikli araç batarya ömrü bazı etkili önlemler sayesinde önemli ölçüde uzatılabilir:

Optimal Şarj Seviyelerini Korumak: Şarj seviyesini %20 ile %80 arasında tutmaya özen gösterebilirsiniz. Tam şarjdan ve tam deşarjdan kaçınmak, şarj etmeden önce bataryanın soğuduğundan emin olmak da etkili yöntemlerdir.
Aşırı Sıcaklıklardan Kaçınmak: Aracınızı aşırı sıcak veya soğuk havalarda açık alanlara park etmekten kaçınmalısınız. Mümkünse garaj gibi kontrollü sıcaklığı olan yerleri tercih edebilir, zorlu iklim şartlarında şarj işlemini de kapalı alanda yapmaya özen gösterebilirsiniz.
Hızlı Şarj Kullanımını Sınırlamak: Mümkün olduğunca AC (alternatif akım) yavaş şarj yöntemini kullanabilirsiniz. DC (doğru akım) hızlı şarj yöntemi zaman tasarrufu açısından kullanışlı olsa da sık kullanıldığında bataryanın ömrünü olumsuz etkileyebilir.
Sürüş Tarzına Dikkat Etmek: Ani hızlanmalardan ve sert frenlerden kaçınmalısınız. Yumuşak ve dengeli bir sürüş bataryanın üzerindeki stresi azaltarak ömrünü uzatabilir.
Güncellemeleri Zamanında Yapmak: Arabanın yazılımını güncel tutmaya özen gösterebilirsiniz. Elektrikli araç yazılım güncellemeleri batarya yönetim sistemini (BMS) de optimize eder. Genel bakımları zamanında yaptırmanız da batarya ömrünü uzatabilir.

Voltify olarak geniş filomuzla sürdürülebilir mobilitenin parçası olmanızı sağlıyoruz. Sunduğumuz tüm hizmetler dâhil paketlerle sigorta, bakım, onarım ve kapsamlı filo yönetimi süreçlerini sizin yerinize üstleniyoruz. Kontrat süreniz boyunca farklı elektrikli araç modellerini deneyimlemek isterseniz araç değişimi seçeneğimiz de mevcut. İstediğiniz aracı seçerek kolayca kiralayabilir, keyifli bir ulaşım deneyimi yaşayabilirsiniz.