Elektrikli Araçta Batarya Sağlığı %80 Altına Düşerse Ne Olur?

Elektrikli araçların temel bileşenlerinden olan bataryalar başta menzil olmak üzere güvenlik, performans ve uzun ömürlü bir elektrikli araç kullanımı açısından belirleyici role sahiptir. Batarya sağlığı, bir aracın performans durumunu ve verimliliğini gösterir. Bataryanın zamanla yıpranması çoğunlukla normal kabul edilir. Ancak bu sürenin ne kadar hızlı ilerlediği ve ne gibi sonuçlar doğurduğu hem kullanıcı deneyimini hem sürdürülebilirliği etkiler. 

Peki, batarya sağlığı nedir ve neden önemlidir? Güvenli bir sürüş deneyimi için batarya sağlığı kaç olmalı? Gelin, tüm bu soruların cevaplarına birlikte bakalım.

Batarya sağlığı, bataryanın orijinal kapasitesini ne kadar koruduğunu gösteren önemli göstergelerdendir. Mevcut bataryanın yeni bataryalara göre ne kadar yıprandığını yüzdesel olarak gösterir. Örneğin, bir elektrikli araç bataryasının kapasitesi 8 ila 15 yıllık bir süre içinde ortalama %70-80'e kadar düşebilir.

Elektrikli araçlarda bataryanın neden bu kadar önemli olduğuna dair şöyle bir liste yapılabilir:

• İkinci el elektrikli araç alırken batarya sağlığını bilmek aracın gerçek değerini ve performansını anlamak için önemlidir.

• Kullanım ömrünü henüz tamamlamayan bataryalar yeniden değerlendirilebilir, geri dönüştürülebilir ya da başka amaçlarla kullanılabilir. Bataryaların başka amaçlarla kullanılmak üzere yönlendirilmesi için batarya sağlığını bilmek gerekir. Örneğin güneş enerjisi gibi enerji depolama sistemlerinde hâlâ yeterli kapasiteye sahip olan eski bataryalar kullanılabilir.

• Batarya sağlığı verisine sahip olmak kullanıcı güvenini artırır ve sürdürülebilirliği destekler. Bu bilgi üreticiler ve son kullanıcılar açısından önemli bir referans noktasıdır. 

Batarya sağlığı yalnızca bataryanın yıpranma durumunu ifade eden teknik bir gösterge değildir. Sürdürülebilirlik açısından da önem taşır.

%80 Altına Düşmek Ne Anlama Geliyor?

State of Health (SoH) olarak da bilinen batarya sağlığının %80'in altına düşmesi temelde üç anlama gelir: 

• Bataryada depolanabilen enerji kapasitesi düşer. Ancak bu, aracın güvenli bir sürüş için uygun olmadığı anlamına gelmez.

• SoH değeri düşen bataryalar artık yalnızca evlerde ya da şirketlerde enerji depolama gibi ihtiyaçlar için kullanılmalı demektir.

• Elektrikli araçlar kullanım ömrünü tamamlasa bile bu bataryalar ikinci hayatına başlayarak enerji ekonomisine katkı sağlayabilir.

Kısacası bir bataryanın SoH değerinin %80'in altına düşmesi, bataryanın araç içi performans sınırının aşıldığını gösterir ve artık sürdürülebilir alternatiflerde değerlendirilmesi gerektiğine işaret eder. Bu değerin takip edilmesi hem kullanıcı memnuniyeti hem çevresel sürdürülebilirlik açısından kritik öneme sahiptir. 

Elektrikli Araçlarda Batarya Sağlığı Düşerse Ne Olur?

Elektrikli araçların batarya sağlığı düşerse bu durum sürüş güvenliğini de tehlikeye atan bazı sonuçlara neden olabilir. Bunlar arasından öne çıkanlar şunlardır:

• Batarya kapasitesi ne kadar düşerse elektrikli araçlar da aynı oranda menzil kaybetmeye başlar. Bu düşüş yıllık olarak yaklaşık %1,8 oranındadır. Ancak bu oran kullandığınız elektrikli aracın markasına ve modeline bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

• Özellikle hızlı şarjlar (DC) daha zararlı hâle gelir. Çünkü batarya daha fazla ısınır ve bu da yapısal bozulmayı hızlandırarak batarya için tehlike yaratır.

• Sıcak iklimlerde bataryaların bozulma riski artar. Sürekli hızlı şarj kullanmak ya da aşırı deşarj ve dolum döngüsüne girmek yapısal bozulmayı hızlandırabilir.

DC yerine AC gibi daha yavaş şarj yöntemleri kullanmak elektrikli araç bataryasının ömrünün uzamasına yardımcı olabilir. Ayrıca şarjı %20-%80 aralığında tutmak, aracı gölge alanlara park etmek ve batarya soğutma sistemlerini çalıştırmak gibi yöntemler batarya ömrünü uzamasını destekleyen uygulamalardır.

Batarya Kapasitesi Azaldığında Hangi Belirtiler Ortaya Çıkar?

Batarya kapasitesinin düşmeye başlamasının ardından ortaya bazı belirtiler çıkar. Bu belirtiler arasından en çok karşılaşılanları şunlardır:

• Batarya eskisi kadar hızlı şarj olmaz. Eskiden daha kısa sürede şarj olan bataryanın aynı doluluğa ulaşmak için daha fazla zamana ihtiyaç duyması batarya kapasitesinin azaldığına işaret eder. 

• Batarya şarj sırasında ya da kullanım esnasında normalden daha fazla ısınır.

• Aracın eski menzilinin %10-20'si eksilmiş gibi hissedilir ve bu durum günlük kullanımda fark edilebilir hâle gelir.

• Aracın gösterge paneli ya da mobil uygulama üzerinden "Bataryanın servise ihtiyacı var (Battery needs service)" ya da "Azaltılmış güç modu (Reduced power mode)" gibi uyarılar alınabilir.

• Şarj seviyesinde ani dalgalanmalar yaşanabilir ya da şarj yüzdeleri yanlış gösterilebilir.

Araçta bu belirtilerden yalnızca biri bile ortaya çıktığında batarya sağlığı öğrenme işlemi için servis kontrolü önerilir. Sağlığı azalan bataryalara erken müdahale etmek hem sürüş güvenliği hem bakım ve onarım maliyetleri açısından avantaj sağlar.

Batarya Değişimi Gerektirir mi? Ne Kadar Sürer?

Elektrikli araçların bataryaları uzun dayanıklılık sürelerine sahiptir. Modern elektrikli araçların bataryaları garanti süreleri boyunca sorunsuz çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Batarya yıllar içinde kademeli olarak yıpranabilir ancak bataryanın tamamını değiştirmek genellikle gerekli değildir. Bu nedenle yalnızca hücre bazında değişim yapılır ya da modül değişimleri gerçekleştirilir. Tam batarya değişimiyse nadiren yapılır.

Bataryanın yedek parçası onarımı yapacak olan teknik ekibe ulaştıktan sonra aracın sürücüye teslim edilmesi çok fazla vakit almaz. Ancak parçanın stokta olmaması gibi durumlarda tedarik ve sevkiyat sürelerine bağlı olarak bekleme süresi uzayabilir. Tam batarya değişimi gerektiğinde uygulama süresi genellikle 1-2 iş günüdür. Yedek parçaların bulunabilirliğiyse servisin lokasyonuna, markaya ve stok durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Sahip olduğunuz elektrikli araçların batarya sağlığını düzenli olarak kontrol etmek sizi potansiyel risklere karşı korur. Aracınızda zaman içinde oluşabilecek performans kayıplarıyla uğraşmak istemiyorsanız araç kiralama seçeneklerine göz atabilirsiniz. Voltify olarak filomuzda bulunan tüm araçların batarya sağlığı kontrollerini yaptırıyor, bakım işlemlerini düzenli olarak gerçekleştiriyor ve güvenli bir sürüş deneyimi sunuyoruz. Siz de araç listemizi inceleyebilir, hem bireysel hem kurumsal kullanıma yönelik elektrikli araç ihtiyaçlarınız için bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.