Otomobilde Ek Vergi Nedir? İkinci El Araç Piyasasını Nasıl Etkiler?

Otomobilde ek vergi, ithal araçlara uygulanan standart vergilerin üzerine eklenen ilave mali yükümlülüklerdir. Türkiye'de otomobil vergileri katmanlı bir sistemle alınır. Önce aracın bedeli üzerinden Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hesaplanır. ÖTV oranı aracın motor silindir hacmi ve vergisiz satış tutarına göre değişir. ÖTV eklenmiş bedel üzerinden %20 oranında Katma Değer Vergisi (KDV) alınır.

Aracın yurt dışından getirilmesi durumunda gümrük vergisi uygulanır. Bu vergi aracın menşeine ve özelliklerine göre farklı oranlarda belirlenir. Aracın Türkiye'ye giriş maliyetini artıran gümrük vergisi nihai satış fiyatını doğrudan etkiler.

Mevcut uygulamanın yanı sıra 22 Eylül 2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla ithal araçlara ek vergi getirildi. Bu düzenlemeyle Avrupa Birliği üyeleri ve Serbest Ticaret Anlaşması dışındaki ülkelerden otomobil ithalatında ciddi vergi artışları söz konusu. Yeni verginin gümrük aşamasında ek bir maliyet olarak araç bedeline eklenmesi ve tıpkı diğer vergiler gibi satış fiyatını artırması bekleniyor. 

Ek Vergi Uygulamasının Gerekçeleri

Otomobilde vergi artışının arkasında bazı ekonomik ve stratejik sebepler bulunuyor. T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından da açıklanan başlıca gerekçeler şöyle sıralanabilir:

• Yerli Üretimin Teşvik Edilmesi: Yerli otomotiv üreticilerinin rekabet gücünü artırmak düzenlemenin temel hedeflerinden. Bakanlık, TOGG gibi yerli elektrikli araç projelerinin başarılı olabilmesi için ithal araçlarla dengeli bir rekabet ortamı oluşturulması gerektiğinin altını çiziyor. Ek vergi uygulaması bu dengeyi sağlamayı hedefliyor.
• Pazardaki Yerlilik Oranının Artırılması: 2024 yılında satılan araçların %71'i ithal modeller olurken yerli araçların oranı %29'da kaldı. Düzenlemenin stratejik hedefi ithal araçların payını düşürerek pazardaki yerli üretim araçların oranını yükseltmek. 
• Cari İşlemler Dengesi: Cari açık sorunu ek vergi uygulamasının bir diğer önemli gerekçesi. Otomotiv ithalatı Türkiye'nin dış ticaret açığında önemli bir paya sahip. Düzenlemeyle cari açığın azaltılması hedefleniyor.
• İstihdam: Otomotiv sektörü; yüksek katma değer potansiyeline, teknoloji transferine, yan sanayinin gelişimine ve doğrudan istihdam artışına katkı sağlar. Vergilerin amaçlarından biri de nitelikli istihdamın korunmasını sağlamak.

Ek Vergi Hangi Araçları Kapsıyor?

Yeni vergi düzenlemesi araç tipine göre farklılaşıyor. 60 günlük geçiş süreci öngören düzenleme, yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük vergisinden muaf tutulan istisnalar haricinde bütün araçlar için geçerli olacak. Buna göre;

• Konvansiyonel ve Hibrit Araçlar (Plug-in Hariç): Bu segmentteki araçlara yüzde 25 veya minimum $6.000 ek vergi uygulanacak. Uygulama sırasında iki değerden yüksek olanı dikkate alınacak. 
• Plug-in Araçlar: Şarj edilebilir hibrit araçlar için ek vergi oranı yüzde 30 veya minimum $7.000 olarak belirlendi. Ek verginin hesaplanması sırasında hangi değer yüksek çıkarsa uygulama o miktar üzerinden yapılacak.
• Elektrikli Araçlar: Elektrikli araç vergi düzenlemesi kapsamında $8.500 dolar veya yüzde 30 ek vergiden hangisi yüksek çıkıyorsa mali yükümlülük olarak o değer esas alınacak.

Ek Verginin Sıfır Araç Fiyatlarına Etkisi

Ek verginin sıfır araç fiyatlarına etkisinin doğrudan bir artış şeklinde olması bekleniyor. Vergi, araç bedeline gümrük aşamasında ilave bir maliyet olarak ekleniyor. Bu maliyet zincirleme reaksiyonla ÖTV ve KDV matrahlarını da büyüterek nihai satış fiyatını önemli ölçüde yükseltiyor. 

Örneğin Çin ve Japonya gibi Serbest Ticaret Anlaşması (STA) bulunmayan ülkelerden ithal edilen araçlarda uygulanan yüksek yüzdesel oranlar veya maktu tutarlar otomobillerin Türkiye'ye giriş maliyetini katlayarak artırabilir. Vergisiz fiyatı düşük olan elektrikli modellerde en az $8.500 maktu ek vergi tutarı uygulanması aracın nihai fiyatına yüksek oranda bir zam olarak yansıyabilir. Vergisiz fiyatı yüksek olan lüks ithal modellerdeyse %30 yüzdesel ek vergi oranı mutlak değerde yüz binlerce liralık artışa neden olabilir.

Diğer taraftan ithal araçlara getirilen ek vergiyle aynı gün ABD'ye uygulanan %60 oranındaki vergilerin kaldırılması, Amerikan üretimi lüks otomobillerin fiyatlarında düşüşe yol açabilir. Ancak aynı araçların ek vergi düzenlemelerine tabi olması fiyatlardaki düşüşe engel olabilir. 

Bu durum bir yandan ABD menşeli bazı lüks segment araçların fiyatlarını dengelerken diğer yandan özellikle Uzak Doğu menşeli popüler binek modellerin fiyatlarında sıçramalara yol açabilir. Araç almayı planlayan tüketiciler ithal modellerdeki bu fiyat artışı nedeniyle alternatif arayışına yönelebilir. 

İkinci El Araç Piyasası Bu Durumdan Nasıl Etkileniyor?

Ek vergi düzenlemesinin sıfır araç piyasasını olduğu gibi ikinci el pazarını da etkilemesi bekleniyor. İkinci el araç piyasasında fiyatlar 2025 yılbaşından itibaren %11,6 oranında arttı. Son düzenlemeyle beraber bu artışın özellikle ek vergiler sebebiyle fiyatları artan sıfır araçların ikinci el modellerinde görüleceği tahmin ediliyor. İkinci el pazarına doğru bu yöneliş fiyatları yukarı yönlü baskılama riskini barındırıyor.

İthal araçların fiyatının yükselmesi yerli üretim modellere veya ek vergi kapsamı dışındaki ülkelerden ithal edilen araçlara olan talebi artırabilir. Sıfır elektrikli araç fiyatlarının artması ikinci el elektrikli araç piyasasını canlandırabilir. Daha önce hızlı değer kaybıyla bilinen elektrikli araçlar yeni vergi düzenlemesiyle birlikte değerlerini koruyabilir. Düzenlemenin piyasalar üzerindeki nihai etkisinin 60 günlük geçiş sürecinin ardından yürürlüğe girmesiyle görüleceği tahmin ediliyor.

Voltify olarak peşinat yükümlülüğü olmadan zahmetsizce elektrikli araç kiralamanıza olanak tanıyoruz. Otomotiv piyasasındaki dalgalanmalardan uzak bir şekilde elektrikli mobilitenin keyfini çıkarmanızı sağlıyoruz. Bakım ve sigorta gibi zahmetli işleri hallediyor, sizden sadece yenilikçi araç teknolojisini deneyimlemenin keyfinin çıkarmanızı istiyoruz. Farklı marka ve modellere sahip filomuzdan dilediğiniz aracı tercih ederek hemen kullanmaya başlayabilirsiniz.