Yorgunluğa Karşı Akıllı Çözüm: Araçlarda Yorgunluk Tespit Sistemi Nedir?

Yeni nesil araçlar birçok üstün donanım ve yazılım özelliğiyle geçmiş modellerle arasındaki teknoloji farkını her geçen gün daha da çok açıyor. İster elektrikli ister geleneksel olsun sürücünün güvenliği otomobil üreticileri için en önemli noktalardan biri. Yorgunluk tespit sistemi de son zamanlarda popüler olan güvenlik önlemleri arasında yer alıyor. Peki, yorgunluk tespit sistemi nedir ve yorgunluk tespit sisteminin avantajları nelerdir?

Yorgunluk Tespit Sistemi Ne Demek?

Sürücülerin yolculuk esnasında uyuklaması veya dikkat dağınıklığı gibi olumsuz durumlar yaşaması trafik kazalarının önemli sebepleri arasındadır. Bunu göz önünde bulunduran otomotiv sektörü, sürücü hatalarından kaynaklanan bu problemleri ortadan kaldırmak ve taşıt kullanımını daha güvenli bir hâle getirmek için çalışmalar yapıyor. Bu amaçla araçlara birçok güvenlik donanımı ekleniyor.

Sürüş deneyimini daha güvenli hâle getirmek için tasarlanan arabada yorgunluk tespit sistemi sürüş esnasındaki bazı örüntüleri izleyerek sürücüleri uyarmayı amaçlayan bir sistemdir. Eğer sürücünün yolculuğa devam etmesine engel teşkil edecek durumlar varsa sesli ve titreşimli uyarılarla sürücü ikaz edilir. Böylelikle sürücü gerekli önlemleri alabilir ve hem sürücünün hem seyir hâlindeki diğer araçların güvenliği sağlanmış olur.

Yorgunluk tespit sisteminden gelen uyarılar neticesinde sürücüden herhangi bir şekilde yanıt alınamazsa otomobilin güvenli bir şekilde durdurulması sağlanabilir. Bunu sağlamak için devreye giren yapay zekâ destekli sürüş asistanları da günümüz elektrikli araçlarının birçoğunda bulunur.

Sürücü Yorgunluk Tespit Sistemi Nasıl Çalışır?

Araç yorgunluk tespit sistemi bir dizi sensör yardımıyla hem sürücünün durumunu hem aracın yoldaki pozisyonunu takip eder. Bir yazılım vasıtasıyla bu verilerin analizini yapar. Gerçekleşen analizin sonuçlarına göre sürücüyü gerekli durumlarda uyarmak veya aracın kontrolünü ele alarak güvenli bir şekilde durmasını sağlamak için kullanılabilir.

Yorgunluk tespit sisteminde öncelikle sürücünün durumunu takip etmek amaçlanır. Belli zaman aralıklarındaki göz kırpma sayısı ve gözlerinin açık olup olmadığı kontrol edilebilir. Ya da baş pozisyonunun değişikliğine bakılabilir. Bütün bu verilerin toplanmasıyla sürücünün fiziksel durumu ve yorgunluk seviyesi anlaşılmaya çalışılır. Aynı zamanda aracın konumu ve hareketlerini takip eden sistemler de bulunabilir.

Direksiyonda, pedallarda, sinyallerde ve daha birçok yerde bulunan sensörler sürücünün pedal kontrollerini, hızını ve tepkilerini ölçer. Böylelikle sürücünün aracı gerçekten kontrol altında tutup tutmadığı belirlenir. Sürücünün sürüş performansı ve aracın şerit içerisinde bulunduğu konumdan yorgunluk tespiti yapılabilir. Göz kontrol sistemi bulunan araçlarda genellikle infrared kamera sistemleri kullanılır. Bu sistemler sayesinde güneş gözlüğü taksanız dahi araç göz hareketlerinizi takip edebilir.

Eğer sürücünün yorgun olduğu tespit edilirse sistem farklı şekillerde sürücüyü uyarmaya çalışır. Öncelikle ekranda yorgunluk algılandığına dair bir uyarı yer alabilir. Devamında kahve veya yatak gibi görsellerle sürücünün dikkatinin çekilmesi ve yola odaklanması amaçlanır. Daha sonra direksiyon birkaç defa titretilir. Böylelikle sürücünün kendisine gelmesi ve uyanarak aracı güvenli bir şekilde uygun bir noktaya alması beklenir.

Eğer sürücünün durumunda değişiklik olmazsa bu durumda sesli ve ışıklı uyarılar verebilir. Araba alarm çalma, dörtlü sinyallerini açma ve hafif frene basma hareketleriyle sürücüyü bulunduğu dalgın durumdan çıkarmaya çalışır. Bütün bunlara rağmen hâlâ sürücünün durumunda değişiklik olmazsa bazı araçlar yapay zekâ destekli sürüş asistanını devreye sokar ve araç kontrollü biçimde fren yaparak park edilebilir.

Markadan markaya değişmekle beraber sürücü yorgunluk sistemleri aracın belli bir sürati ve süreyi aşmasından sonra devreye girer. Bu genellikle 60-80 km/s arası hızlardadır. Bu süratlerde 10-20 dakika sürüş gerçekleştirdikten sonra yorgunluk tespit sistemi otomatik olarak devreye girebilir.

Araçlarda Yorgunluk Tespit Sistemi Nasıl Algılanır?

Aracınızda yorgunluk tespit sistemi olup olmadığını anlamak için öncelikle arabayla birlikte size verilen kitapçığa göz atabilirsiniz. Bunun yanı sıra üreticinin web sayfasından arabanın model ve yılına göre donanım özelliklerini kontrol edebilir, aracın teknik detayları hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Arabalarda yorgunluk tespit sistemi kontrolleri genellikle menü üzerinden gerçekleştirilir. Eğer arabanızın menüsünü kullanmaya hâkimseniz buradan yapacağınız küçük bir araştırmayla yorgunluk tespit sistemi olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Ayrıca hangi şartlarda devreye girmesi, hangi şartlarda kapanması gerektiğini belirleyebilirsiniz.

Eğer bir araç kiralama aşamasındaysanız bu durumda kiralama yapmayı planladığınız sistem üzerinde yer alan araç bilgilerinden arabanın yorgunluk tespit sistemi olup olmadığını öğrenmeniz mümkün.

Yorgunluk tespit sistemleri İngilizcede "Fatigue detection systems" veya "driver drowsiness detection systems" olarak tanımlanmaktadır. Kimi zaman DFD Sistem veya DDD sistem olarak da adlandırılabilir. Bazı firmalarda ise ADAS olarak adlandırılabilir. İlgilendiğiniz araçların donanımlarında bu kısaltmaların olup olmadığını da kontrol edebilirsiniz.

Yorgunluk Tespit Sistemi Avantajları Nelerdir?

Yorgunluk tespit sistemlerinin hem sürücü hem trafik açısından birçok avantajı bulunur. Bu avantajlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kaza Riskinin Azaltılması: En hayati avantaj, daha önce de belirttiğimiz gibi sürücüleri erkenden uyararak olası kazaların önüne geçmesidir.
• Sigorta ve Tazminat Maliyetlerinin Azalmasını Sağlar: Sürücü kaynaklı kazaların önlenmesine katkı sağlayarak olası sigorta masraflarının önüne geçer.
• Daha Etkili ve Güvenli Sürüş: Sistem tarafından gelen uyarılar sürücüye fizyolojik durumu hakkında bilgi verir ve sürüş deneyimini daha iyi hâle getirir. Trafikte hem sürücünün hem diğer araçların güvenliğini sağlar.
• Uzun Yolculuklarda Sürücüye Destek Olur: Uzun yolculuklarda sürücüye ne zaman dinlenmesi gerektiği hakkında ipuçları verir. Yorgun sürücülerin en büyük kaza sebeplerinden biri reflekslerinin yavaşlamasıdır. Sürücülerin erken uyarılması tepki vermek için gerekli zamanın kazanılmasını sağlar.

Sürüş güvenliğinin üst düzeyde olduğu bir araç kullanmak istiyorsanız elektrikli araçlar ideal bir seçenek olabilir. Üstün yazılım desteği ve yapay zekâ kullanan akıllı sistemleri sayesinde elektrikli araçlar sürüş asistanlarının ve güvenlik sistemlerinin en iyi seviyede çalıştığı otomobil modelleri arasında yer alıyor.

Araç kiralamak günden güne gelişen bu teknolojileri takip etmek için ideal bir yöntemdir. Eğer siz de filonuzda veya günlük hayatınızda elektrikli araçların daha çok yer almasını istiyorsanız Voltify olarak sunduğumuz zengin araç çeşitliliğinden yararlanabilir, elektrikli araç dünyasının kapılarını aralayabilirsiniz.