Filo Elektrifikasyonu Nedir? Elektrikli Araç Filo Kiralamasına Geçiş
2024’ün üçüncü çeyreğinde operasyonel olarak kiralanan araçlar içinde dizel ve benzinli modellerin payı %90'ı geçti. Ancak filoların yakın gelecekte önemli bir dönüşümle karşı karşıya kalması bekleniyor. Avrupa Birliği'nin emisyon hedefleri doğrultusunda düzenleyici baskılar artıyor. AB, 2030’dan itibaren büyük filo şirketlerinin tamamen elektrikli araçlara geçmesini zorunlu kılabilecek bir düzenleme üzerinde çalışıyor.
Bu dönüşüm Türkiye'deki filo stratejilerinin de kısa sürede yeniden şekillenmesine ve kurumların elektrikli araçlara yönelmesine zemin hazırlıyor. Bu yazıda filo elektrifikasyonu kavramından başlayarak kiralamanın avantajlarını, dikkat edilmesi gereken noktaları ve elektrikli araçlara verilen devlet desteklerini ele alıyoruz.
Filo Elektrifikasyonu Nedir?
Filo elektrifikasyonu, bir kurumun içten yanmalı motorlu araç filosunu planlı bir şekilde elektrikli araçlara dönüştürme sürecini tanımlar. Yeni araç alımı kadar mevcut araçların değiştirilmesi ya da aşamalı bir geçiş stratejisi şeklinde de uygulanabilir. Süreç, araçların yenilenmesinin yanı sıra şarj altyapısı kurulması, enerji yönetimi ve iş gücünün yeni teknolojiye adaptasyonu gibi kapsamlı bir yaklaşımı gerekli kılar. Başarılı bir filo yönetimiyle elektrikli araç dönüşümü, çevresel hedeflere ulaşmayı kolaylaştırırken rekabet avantajının korunmasına da katkı sağlar.
Elektrikli araç filo dönüşümü planlanırken bütüncül bir yaklaşım benimsenir. Filonun konuşlandığı garaj, depo ve operasyon sahaları gibi noktalarda şarj istasyonları kurulur. Elektrik şebekesinin kapasitesi değerlendirilerek gerekli durumlarda enerji iletim altyapısı yenilenir. Ayrıca sürücülerin elektrikli araç deneyimi kazanması için gerekli çalışmalar yapılır.
Filo elektrifikasyonu araç satın alma veya kiralama yöntemleriyle yapılabilir. Satın alma modeli, işletmelere araçlar üzerinde tam denetim imkânı ve uzun vadeli mülkiyet avantajı kazandırır. Bununla birlikte filo satın almanın yüksek maliyetini ve elektrikli araçların sahip olduğu teknolojinin sürekli yenilenmesini göz önünde bulunduran işletmeler kiralama seçeneğini tercih edebilir.
Elektrikli Araç Filo Kiralamasının Avantajları
Elektrikli araç filo kiralama hizmeti kurumlar için pek çok avantaj sunar. Öne çıkan avantajlar şöyle sıralanabilir:
- Düşük Başlangıç Maliyeti: Filo kiralama, araç alımı için yüksek bütçe ayırma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Kiralama yönteminde maliyetlerin aylık taksitler şeklinde ödenmesi şirketlerin nakit akışı üzerindeki baskıyı azaltır.
- Risk Yönetimi: Kiralama süresinin sonunda araçların teslim edilip yeni modellerle değiştirilmesi işletmeleri elektrikli otomobillerin değer kaybından kaynaklı risklerden korur.
- Operasyonel Yönetim Kolaylığı: Uzun dönem kiralamalarda aracın yaşam döngüsü boyunca gereken birçok operasyonel yük elektrikli araç kiralama şirketleri tarafından üstlenilir. Periyodik bakım ve sigorta gibi işlemlerin kiralama şirketleri tarafından yürütülmesi işletmelerin araçlarla ilgili idari işlerini azaltır.
- Enerji Tasarrufu: Elektrikli araçlar fosil yakıtlı araçlara göre birim enerji maliyeti açısından belirgin bir maliyet avantajı sunar. Bu fark, özellikle yüksek kilometre yapan ticari filolara, ciddi miktarda tasarruf yapma imkânı sağlar.
- Bakım ve İşletme Maliyetlerinde Azalma: Elektrikli araçlarda içten yanmalı motorlarda bulunan motor yağı, buji, egzoz sistemleri ve debriyaj gibi aşınmaya müsait parçalar bulunmaz. Daha az hareketli parçaya sahip olmaları arıza ve kaza riskini minimize eder.
- Kurumsal Sürdürülebilirlik: Elektrikli araçlar sıfır emisyon avantajı sunar. Sıfır emisyonlu araçların kullanılması şirketlerin sürdürülebilirlik taahhüdünü somutlaştırarak güçlü bir marka algısı yaratır.
Elektrikli Filo Kiralamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
Başarılı bir filo elektrifikasyonu sözleşme yapılmadan önce gereksinimlerin ve risklerin titizlikle ele alınmasıyla mümkün hâle gelir. Elektrikli filo kiralamada dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar bulunur.
Uygun Araç Seçimi
Kiralamadan önce filonun günlük menzil gereksinimlerinin detaylı analizi yapılmalıdır. Bu analiz sonucunda ihtiyaca uygun model veya modeller kolaylıkla seçilebilir.
Şarj Altyapısı
Elektrifikasyonun başarısının önemli faktörlerden biri de şarj altyapısının kurulmasıdır. Filolar için depo şarj çözümleri, şarj yönetiminin merkezîleştirilmesini sağlar. Bu sistemler web portal üzerinden takip ve enerji tüketim analizleri gibi özellikler sunar. Ayrıca şarj yönetimi zamanlaması hizmeti alınarak araçların ne zaman şarj olacağı planlanabilir. Bu sayede enerji maliyetleri optimize edilebilir.
Araç Takibi ve Telemetri
Kiralanan araçların yazılımlarının filo yönetim sistemleriyle entegrasyonu, uzaktan izleme ve telemetri gibi özellikleri desteklemesi önemlidir. Telematik sistemler sürücü davranışlarından yola çıkarak verimli sürüş alışkanlıklarını teşvik etmek için geri bildirim sağlar. Ayrıca araç sağlığına dair veriler toplanarak öngörücü bakım yapılabilir. Bu sayede olası arızalar önlenir ve araçlar daha uzun süre kesintisiz kullanılabilir.
Kilometre Sınırları
Kiralama sözleşmelerinde genellikle bir kilometre sınırı konulur. Bu sınırın aşılması durumunda ek maliyetler doğabilir. Filonun operasyonel kilometre hedefiyle bu sınırların uyumlu olması gerekir. Aksi hâlde beklenmedik maliyetler çıkabilir.
Filo Elektrifikasyonu İçin Devlet Teşvikleri ve Düzenlemeler
Türkiye'de elektrikli araçlara geçiş, çeşitli vergi avantajları ve altyapı teşvikleriyle desteklenir.
Kira Bedelini Gider Gösterebilme Avantajı
Ticari işletmeler kiraladıkları binek araçlara ilişkin kira bedellerini belirli sınırlar dâhilinde gider olarak yazabilir. 2025 yılı için bu sınır KDV hariç ₺37.000'dır. İşletmeler, binek araç kiralama giderlerinin bu tutara kadar olan kısmını sene sonunda gider olarak gösterir. Bu da şirketler için önemli bir avantaj sağlar.
Kanuni Düzenlemeler
2053 Net Sıfır Emisyon hedefi doğrultusunda T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2021 yılında yapılan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'le belirli büyüklükteki yeni binalarda ve AVM otoparklarında şarj ünitesi veya elektrikli araca uygun altyapı zorunluluğu getirdi. 2024 yılındaysa Kat Mülkiyeti Kanununda yapılan düzenlemeyle şirket binalarında ve lojistik merkezlerinde şarj istasyonu kurulumunun önündeki kanuni engeller büyük ölçüde kaldırıldı.
Şarj Altyapısı Teşviki
Şarj altyapısının yaygınlaşması amacıyla T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının başlattığı hibe programları 2022 yılından beri devam ediyor. "Elektrikli Araçlar İçin Hızlı Şarj İstasyonu Hibe Programı" kapsamında %60'a varan oranlarda verilen hibelerin etkisiyle 81 ilde 12 bine yakın hızlı şarj noktası kuruldu. Türkiye bu altyapısıyla hızlı şarj noktası başına düşen elektrikli araç sayısında Avrupa'da birinci ülke konumunda.
Vergi Avantajları
Elektrikli araçlardan alınan vergilerde bazı avantajlar sunulur. Elektrikli araçlar, geleneksel içten yanmalı motorlu araçlara kıyasla daha düşük Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) oranlarına tabidir. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemelerindeyse araç matrahı ve motor gücü esas alınır. Devlet, özellikle motor gücü 160 kW ve altında olan modellerin ÖTV matrahının ₺1.450.000 sınırını aşmaması durumunda en düşük vergi dilimi olan %25'te kalmasını teşvik etmektedir.
Belediyelerin Destekleri
Elektrikli araçların yaygınlaştırılmasında belediyelerin de destekleri bulunuyor. İzmir'de elektrikli araç sürücüleri otoparklardan %50 indirimle faydalanır. İstanbul'daysa tarihî yarımada ve Kadıköy rıhtım bölgelerinde İSPARK sistemine kayıtlı elektrikli araçlar için %20 otopark indirimi uygulanır.
Türkiye'nin ilk elektrikli araç kiralama platformu Voltify olarak kurumların ihtiyaçlarına özel elektrifikasyon danışmanlığı veriyoruz. Kiralama sözleşmesini imzalamanızın ardından 48 saat içinde araçlarınızı teslim ediyoruz. Ofisleriniz ve tesisleriniz için kapsamlı şarj çözümleri sunuyor, kontrat süresince farklı araçları deneyimleme fırsatı tanıyoruz. İşletmenize özel teklifimizi almak için şimdi formu doldurabilirsiniz.