Karbon Ayak İzine Göre Araç Sıralaması: Elektrikli, Hibrit ve Dizel Kıyaslaması

Günümüzde çevreyle ilgili en çok tartışılan kavramlardan biri karbon ayak izi. Hem bireysel yaşamda hem kurumsal stratejilerde önem kazanan bu kavram, atmosfere salınan sera gazı miktarını ifade eder. Karbon ayak izi karbondioksit cinsinden ölçülür ve üretilen sera gazı miktarının çevreye verdiği zararı daha net belirlemeye yardımcı olur. Özellikle ulaşım tercihlerinin ve araç seçiminin karbondioksit salımında belirgin etkisi vardır.

Peki, araçların yakıt özellikleri dikkate alındığında hangisi çevresel etki açısından daha avantajlıdır? Bu yazıda elektrikli, hibrit, dizel araç farklarını karbon ayak izi açısından değerlendirerek sürdürülebilir ulaşım perspektifiyle ele aldık.

Elektrikli Araçların Karbon Ayak İzi

Elektrikli otomobil modelleri tamamen elektrik enerjisiyle çalışan sistemleriyle karbon salımı düşük araçlar arasında yer alır. Geleneksel içten yanmalı motorlu araçlara göre çevresel etkileri daha sınırlı olan bu araçlar çalışırken egzoz borusundan karbondioksit salımı gerçekleşmez. Ayrıca lityum iyon bataryalarla çalışan elektrikli araçlar yüksek enerji verimliliği sağlayarak karbon ayak izini azaltmaya yardımcı olur. 

Elektrikli araçların çevre dostu olarak değerlendirilmesi yalnızca kullanım sırasında değil, üretim süreci de dâhil tüm yaşam döngüsü boyunca yaydığı toplam sera gazı miktarıyla doğrudan ilişkilidir. Uluslararası Temiz Taşımacılık Konseyi (ICCT) tarafından hazırlanan bir raporda elektrikli araçların karbon ayak izinin fosil yakıtlı araçlara göre %81’e kadar daha düşük olduğu yer alır. Dünya İklim Vakfı'nın (WWF) bir raporuna göre de elektrikli araçlar %63 oranında daha az sera gazı oluşturur. 

Dünyada fosil yakıt rezervleri giderek azaldığından ve bu yakıtların yol açtığı sera gazının düşürülmesi amaçlandığından elektrikli araçların kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Yakıt olarak elektriği kullanan bu araçlar fosil yakıt kullanan araçlarla karşılaştırıldığında sürdürülebilirlik açısından daha verimlidir. Fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltan ve enerji verimliliğini artıran elektrikli araç karbon salımı oldukça düşük seviyededir. 

Hibrit Araçların Karbon Ayak İzi

Hibrit araçlar benzinli ve elektrikli olmak üzere iki motoru bir arada bulundurur. Sistem bu iki motor arasındaki etkileşimi tamamen otomatik kontrol eder. Araç sabit hızla ilerlerken elektrikli ve benzinli motor dengeli şekilde çalışarak yakıt tüketimini optimize eder. Özellikle şehir içi trafikte yakıt tasarrufu sağlayarak karbon salımını düşürmeyi amaçlar. 

Hibrit araçlar yalnızca elektrikli motorla çalışmadığından benzinli motor devreye girdiğinde fosil yakıt tüketimi gerçekleşir. Bu araçlar karbondioksit salımını azaltmayı amaçlasa da karbon emisyonunun sıfıra indiğini söylemek mümkün değildir. Üretim süreçleri de dikkate alındığında hibrit araç karbon ayak izi oranı uzun vadede elektrikli araçlara göre daha yüksektir. Gelgelelim gelişen teknolojiyle birlikte fosil yakıt tüketiminin minimum seviyeye indirilmesi hedeflenir. 

Dizel Araçların Karbon Ayak İzi

Dizel yakıt, damıtılmış ham petrolden üretilir ve yakıt tasarrufu sağlaması nedeniyle tercih edilir. Dizel araçlar karbon ayak izi bakımından benzinli araçlara göre daha az karbondioksit salımı gerçekleştirir. Öte yandan atmosfere partikül madde (PM), azot oksitler (NOx) ve metaller gibi kirletici emisyonlar yayarak hava kirliliğine neden olur. 

Dizel araçlarda kullanılan yakıtın rafinasyon süreci yüksek enerji kullanılarak gerçekleştiğinden karbon salımını artırır. Hem bu yakıtın üretim süreci hem kullanımı sırasında çevreye yaydığı zararlı partiküller dizel araçların karbon salımını artırır. Dizel araçlarda karbon emisyon hesaplaması yapıldığında yıllık 1000 litre yakıtın tüketildiği varsayımında yaklaşık 2.599 kg karbondioksit salımının gerçekleştiği görülür. 

Çevre Dostu Ulaşımda Hangi Araç Öne Çıkıyor?

Araçların yaydığı karbondioksit miktarı atmosferdeki sera gazı yoğunluğunu artırarak iklim değişikliği ve küresel ısınma gibi çevresel sorunlara yol açar. Bu noktada karbon ayak izi araç kıyaslaması ve çevre dostu otomobil seçimi daha çok önem kazanır. 

Elektrikli, hibrit ve dizel araçların karbon ayak izi bakımından farklı etkileri vardır:

• Elektrikli Araçlar: Fosil yakıtlara bağımlılığı azaltan elektrikli araçlar benzinli araçlara göre daha düşük karbon ayak izi üretir. Özellikle rüzgâr, güneş veya hidroelektrik gibi yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjiyle şarj edilen elektrikli araçlar karbon emisyonunu önemli ölçüde düşürür. Bu araçlarda yakıt deposunun ve egzoz borusunun yer almaması da araçların çevreye verdiği zararlı etkiyi azaltan faktörlerin arasındadır. Sıfır egzoz emisyonu avantajı sunan elektrikli araçlar karbon emisyonu oranı bakımından diğer araç türlerine göre daha çevre dostu olarak nitelendirilebilir.

• Hibrit Araçlar: Benzinli ve elektrikli olmak üzere iki motoru olan bu araçlar performansı ve yakıt kullanımını dengeleyen sistemlere sahiptir. Aracın hızına ve devrine bağlı olarak elektrikli motor sistemi devreye girdiğinde fosil yakıt tüketimi azalır. Ancak benzinli motor kullanıldığında karbon emisyonu artacağından bu araçların sıfır karbon emisyonu sunması beklenemez. Özetle hibrit araçlar fosil yakıtlı araçlara kıyasla daha düşük karbon emisyonu üretirken elektrikli araçlara göre daha yüksek karbon ayak izi oluşturur.

Araç türlerine göre karbon emisyonu değerlendirmeleri sürdürülebilir ulaşım seçeneklerinin önemini ortaya koyuyor. Elektrikli araçlar fosil yakıt tüketimini önemli ölçüde azaltarak düşük karbon emisyonuyla çevre dostu bir alternatif sunuyor. Elektrikli araçlara yönelik altyapı yatırımları karbon salımını minimuma indirme ve daha sürdürülebilir bir gelecek inşa etme amaçları doğrultusunda giderek önem kazanıyor.

Çevre dostu ulaşım seçeneklerini tercih ederek karbon ayak izinizi düşürmek istiyorsanız Voltify olarak size birçok markanın gelişmiş elektrikli araç modellerini sunuyoruz. Bireysel veya kurumsal ihtiyaçlarınıza uygun elektrikli araca ulaşabilir, 1-12 aylık abonelik seçenekleriyle elektrikli araçları deneyimleyebilirsiniz. En yeni teknolojik donanımlara sahip çevre dostu elektrikli araçları kiralamak için vakit kaybetmeden bizimle iletişime geçebilirsiniz.