Lastik Basıncı ve Trafik Kazaları Üzerindeki Etkisi

Güvenli sürüş, trafik kazası riskini azaltmanın önemli faktörlerinden biridir. Ancak güvenli sürüşün gerçekleştirilebilmesi için bir dizi etkenin bir araya gelmesi gerekir. Araç bakımlarının düzenli yapılması, sürücünün defansif sürüş tekniklerine hâkim olması, hava ve yol koşullarına uygun sürüş davranışları gibi unsurlar güvenli sürüşün temellerini oluşturur. Lastik basıncı da bu etkenlerden biridir. Doğru lastik basıncı aracın yol tutuşunu ve frenleme performansını doğrudan etkiler. Gelin, lastik basıncının ne olduğunu, ideal lastik basıncı değerlerini detaylıca inceleyelim.

Lastik Basıncı Nedir, Neden Önemlidir?

Lastik basıncı, aracın her bir lastiğindeki hava miktarını ifade eden ve genellikle PSI (Pound per Square Inch) ya da bar birimiyle ölçülen bir değerdir. Bu değer lastiğin şeklinden performansına ve dayanıklılığına kadar birçok unsuru etkiler. Bu nedenle araç üreticileri ürettikleri her model için belirli lastik basınç aralıkları önerir.

Lastik basıncının doğru aralıklarda olması aracın dengesi, fren performansı, yakıt tüketimi üzerinde etkilidir. Bunların yanı sıra lastik ömrü de yine lastik basıncıyla doğrudan bağlantılıdır.

Düşük Lastik Basıncının Trafik Kazalarına Etkisi

Lastiklerin ideal basınç seviyesinin altında olması düşük lastik basıncı olarak tanımlanır. Bu durum birtakım güvenlik ve performans sorunlarına yol açabilir. Düşük lastik basıncının neden olabileceği başlıca sorunlar şunlardır:

Düşük lastik basıncı lastiklerin yol tutuşunu olumsuz etkiler. Bu da aracın kaymasına ve sürüş kontrolünün kaybolmasına yol açarak kaza riskini artırır.
Düşük lastik basıncına sahip araçlarda fren mesafesi uzayabilir. Bu nedenle ani frenlemelerden kaynaklı kaza riski artabilir.
Düşük basınçlı lastikler daha hızlı aşınır, bu da lastiklerin ömrünü kısaltır ve erken değiştirilme ihtiyacını doğurur.
Lastiklerin düşük basıncı aracın süspansiyon sistemine ekstra yük bindirerek sürüşün daha sert hâle gelmesine sebep olur.

Yüksek Lastik Basıncının Riskleri ve Etkileri

İdeal basınç aralığının üzerinde olan lastik basıncı yüksek lastik basıncı olarak tanımlanır. Tıpkı düşük lastik basıncı gibi yüksek lastik basıncı da sürüş güvenliğini tehdit eder ve çeşitli olumsuz etkiler doğurur. Yüksek lastik basıncının başlıca riskleri şunlardır:

Yüksek lastik basıncı lastiğin orta kısmının yola daha fazla temas etmesine neden olur, bu da aracın dengesini bozarak yol tutuşunu zayıflatabilir. Ayrıca aşırı şişmiş ve sertleşmiş lastikler yola daha az temas eder ve aracın kontrolünü zorlaştırır.
Araç yüksek basınçlı lastikler nedeniyle tümsekler ve yol çukurları gibi engellerde daha fazla sarsılır. Bu durum araçların sertleşmiş yapısından kaynaklanır ve sürüşü daha zorlu bir hâle getirir.
Yüksek basınçlı lastikler yol yüzeyiyle uyumsuzluk nedeniyle daha fazla titreşim üretir. Bu da aracın süspansiyon sistemine ekstra yük bindirerek sistemin daha hızlı aşınmasına yol açabilir.
Yüksek lastik basıncı lastiklerin patlama riskini artırabilir. Yüksek basınç lastiklerin dayanıklılığını zayıflatarak özellikle sıcak hava koşullarında veya uzun süreli yolculuklarda lastiklerin patlama riskini yükseltir. Bu durum sürüş sırasında ciddi tehlikeler yaratabilir.

Hava Koşullarının Lastik Basıncına Etkisi

Hava sıcaklıklarındaki değişimler lastik basıncını önemli ölçüde etkileyebilir. Ancak bu etki yalnızca sıcaklık değişimiyle sınırlı olmayıp lastiğin boyutu, tipi ve atmosferik basınç gibi faktörlerle de doğrudan ilişkilidir. Özellikle büyük lastikler daha hava hacmine sahip olduğundan sıcaklık değişimlerinden daha fazla etkilenebilir.

Sıcaklık arttığında lastikteki hava molekülleri genişleyerek basıncın yükselmesine yol açar. Tam tersi durumda, hava sıcaklığı düştüğündeyse moleküller büzüşür ve lastik basıncı azalır. Bu dalgalanmaların sürüş güvenliğinde olumsuz etkiler yaratmaması için özellikle aşırı sıcak ve soğuk havalarda lastik basıncının düzenli olarak kontrol edilmesi önemlidir. Lastik basıncının mevsimsel sıcaklık değişimlerine uygun ayarlanması, basıncın ideal seviyede tutulmasına ve sürüş güvenliğinin korunmasına katkı sağlar.

Güvenli Sürüş İçin İdeal Lastik Basıncı

İdeal lastik basıncı güvenli sürüş için önemli unsurlardan biridir. Peki, lastik basıncı kaç olmalı? İdeal lastik basıncının belirlenmesinde aracın kendi ağırlığı, yük çekeri, lastiğin ve jantın boyutu önemlidir. Ancak ortalama bir binek otomobilin ideal lastik basıncı değeri 30 ila 35 PSI olarak düşünülebilir. SUV'de ve kamyonetlerde 35-40 PSI önerilirken yüksek performanslı spor araçlarda 40 PSI üzeri basınç ideal olabilir.

Ayrıca ideal basınç değerleri mevsimsel olarak da değişebilir. Örneğin "Kış lastiği basıncı kaç olmalı?" sorusunun yanıtı yine ortalama bir binek araç için 32-36 PSI aralığındadır. Lastik basınçları 10 derecelik sıcaklık düşüşüne karşılık 1 PSI kadar düşer. Bu nedenle düşük sıcaklıklarda lastik basıncının düzenli kontrolü kritiktir.

Birçok aracın sürücü kapısının iç kısmında ideal lastik basıncını belirten lastik hava basıncı tablosu bulunur. Bunun dışında bu değerler araç kullanım kılavuzlarında da yer alır.

Lastik Basıncı Nasıl Kontrol Edilir ve Ne Sıklıkla Ölçülmelidir?

Birçok araçta lastik basınç sensörü bulunur. Bu sensörler lastik basıncında herhangi bir değişiklik olduğunda harekete geçerek lastik basınç uyarısı verir. Ancak bazı araçlarda lastik basınç işareti olmayabilir. Bu gibi durumlarda lastik basıncının manuel şekilde kontrol edilmesi gerekir. Lastik basıncının kontrol edilmesinin en basit yolu benzin istasyonlarındaki hava basma makinesini kullanmaktır.

Benzinlikte lastik basıncını şu şekilde ölçebilirsiniz:

Aracınızı hava makinesinin yanına yanaştırın.
Lastiğin sibop kapağını döndürerek açın, ardından basınç ölçeri sibobun üzerine yerleştirin.
Basınç ölçerdeki değeri okuyun ve aracınız için ideal olan değerle karşılaştırın.
Gerekirse hava basarak ya da havasını alarak ideal basınç değerine ulaşın.
Ardından basınç ölçerle değeri tekrar kontrol edin.
Sibop başlıklarını lastiklere geri takın.

Lastik basıncını benzinlikler dışında evinizdeki taşınabilir bir kompresör yardımıyla da ölçebilirsiniz.

Lastik basıncını sürekli ölçmek gerekmez. Ancak lastiklerin yaşı ve aşınma seviyesi ne olursa olsun lastik basıncının ayda 1 defa kontrol edilmesi önerilir. Lastikler uzun süre kullanılmadığında lastik basıncının mutlaka kontrol edilmesi önerilir.

Elektrikli araçlara kolay ve hızlı erişmenizi sağlayan Voltify, kullanıcılara herhangi bir ek yük getirmeden keyifli bir elektrikli araç sürüş deneyimi sunuyor. Voltify olarak sunduğumuz esnek abonelik modeliyle uzun süreli araç kiralama işleminizi kolayca yapabilirsiniz. Siz de keyifli bir elektrikli araç deneyimi yaşamak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.